Doç.Dr.İlker Sarıkaya

Çocukluk Çağında Ayak Problemleri Teşhis ve Tedavisi

Çocukluk çağındaki hastaların ortopedi doktorlarına sıklıkla ayak problemleri ile ilgili başvuruda bulundukları gözlemlenmiştir. Çocuklarda en sık görülen ayak problemleri / ayak hastalıkları içe basma, düz tabanlık ve ayaklarda nasır oluşumu olarak sıralanabilir. Bu hastalıkların teşhis ve tedavisinde çocuk ortopedi doktorunun rolü önemlidir.

Çocuklarda İçe Basarak Yürüme

İçe basma terimi sıklıkla düz tabanlık ile anlamsal olarak karışabilmektedir. Çocuklarda yürüme esnasında içe basma olarak tanımlanan durumlarda çocuğun ayaklarının diz veya gövdeye göre içeri dönüş olarak basıyor olması gözlemlenir. Ayağın iç tarafına basarak yürümesi ise düz tabanlık olarak adlandırılmaktadır.

image01

İçe basma sorununun kaynağı çocuğun cinsiyetine göre değişebilmektedir. Kız çocuklarda sıklıkla neden kalça eklemi iken, erkek çocuklarda kaval kemiği veya ayaktaki eğriliklerdir. Çocuk ortopedi doktoru tarafından detaylı bir muayene ve gerekli durumlarda yürüme analizi çalışmalarını da gerçekleştirerek hastalığın aşaması ve nedenleri kolaylıkla belirlenebilmektedir.

İçe basarak yürüme özelliği normal olarak belirli yaş gruplarında da görülebilmektedir. Özellikle kız çocuklarında içe basarak yürüme daha sık görülmektedir. Kız çocuklarında içer basarak yürüme durumu genellikle 3 yaşlarında başlayarak 5 yaşlarına kadar artarak devam ettiği gözlemlenmiştir. Çocuk 10 yaşlarına geldiğinde ise bu durum pek çok çocukta kendiliğinden düzelmektedir.

Bu normal gelişim süreci ile patolojik durumların ayırt edilmesinde uyarıcı bir iki ayrıntı vardır. Aile bireylerinde benzer bir durum olup bunun altında bir rahatsızlığın yatıyor olması, tek taraflı içe basma ve hiç düzelme olmadan yaş ilerledikçe ilerlemesi gibi durumlarda bir çocuk ortopedi doktorunun değerlendirmesi gerekmektedir.

Tanının koyulmasında klinik muayeneden sonraki en önemli basamak ise yürüme analizidir. Yürüme analiz çalışması yapılırken ilk aşamada çocuk ortopedi doktoru tarafından izlenirken yürütülerek görsel yürüme analizi yapılır. Eğer sorunun ciddi bir sorun olabileceğinden şüphelenilirse sonraki aşamada bilgisayar destekli yürüme analizine başvurulur. Bu analizleri yapmak için imkanlarımız mevcuttur.

İçe basmanın tedavisinde özel ayakkabı veya cihazların düzeltici bir etkisi bilimsel çalışmalarda gösterilememiştir. Bu cihazları kullanmak için zorlanan çocuklarda da psikolojik problemler oluşabilmektedir. Gereksiz tedavilerden kaçınılması konusunda ailelerin dikkatli olmaları gerekmektedir.

Çocuklarda Düz Tabanlık

Düz tabanlık çocuğun ayak tabanının kavisinin kaybolması ve bunun sonucunda ayağın iç kısmı ile basması olarak tanımlanabilir. Çocuklarda ayak tabanındaki yağ yastıkçığı gelişimi henüz tamamlanmamış olduğu ve bağlar da halen esnek olduğu için 4 yaşına kadar olan çocuklarda içe basma normal olarak karşılanabilir. 8-10 yaş aralığında ayak şekli oturduğunda genellikle bu görünüm düzelmektedir. Bu yaş aralığında aileler ayağın görünümünden endişelenerek sıklıkla çocuk ortopedi doktoruna başvurmaktadırlar.

image02Normal şekilde ayak tabanı yere basıyorsa ayakkabı giymede problem olmuyorsa çocuğun ayağında ağrı yoksa ve ayağın işlevlerinde problem yoksa o ayak normal olarak kabul edilir. Bu durumlarda herhangi bir tedavi önerilmemektedir. Çocuk ortopedi doktorunun muayenesinden sonra tanıda herhangi bir şüphe varsa detaylı bir analiz yapılmalıdır. Bazı durumlarda ise ailelerin çeşitli hekimlerden edindikleri farklı bilgiler nedeniyle endişeli olduğu gözlemlenmektedir. Bu gibi durumlarda da ayak tabanı basınç analizi yaparak çocuk izlenmektedir. Basınç analizi normal ise veya normalleşme görülüyorsa tedavi önerilmemektedir.image03

Düz taban görünümü olup ayak ortasında, topuklarda veya bacak arkasında ağrı olduğu durumlarda ise tabanlık veya özel ayakkabılar önerilmektedir. Bunlar gelişen teknoloji ile ayak taban basınç dağılımına göre kişiye özel üretilmektedir. Özel tabanlık veya ayakkabı kullanımı özellikle sportif aktivitelerde çocuğun performansını artırmakta da etkili rol oynamaktadır.

Çocuklardaki düz tabanlıkta cerrahi tedavi seçeneklerine nadiren son seçenek olarak başvurulmaktadır. Cerrahi tedavi genellikle ileri tetkiklerde ayağı oluşturan kemiklerin doğuştan yapışıklık olduğu durumlarda tercih edilmektedir. Cerrahi tedavinin uygun olduğu hastalarda ileride gelişebilecek eklem bozukluklarının önlenmesinde de bu tedavi etkilidir.

Çocuklarda Nasır Oluşumu

Çocuk ayak tabanında nasır oluşması önemli ayak problemlerinin ilk göstergesi olabilir. Nasır oluşumu ayakta basınç dağılımlarının normal olmadığını göstermeleri açısından önemlidirler. Bu durumda çocuğun bir çocuk ortopedi doktoru tarafından detaylı bir şekilde muayene edilmesi ve yapılacak ayak basınç dağılım tespiti çalışması ile bu durumun nedenlerinin ortaya çıkarılması gerekmektedir. Tanı aşamasından sonra çocuk ortopedi doktoru tarafından uygun tedavi programı düzenlenebilmektedir.

 

Sayfa içeriği sadece bilgilendirme amaçlıdır, tanı ve tedavi için mutlaka doktorunuza başvurunuz.

bilgi

İlgili Yazılar

Cam kemik hastalığının tıbbi karşılığı “Osteogenezis İmperfekta” denilen hastalıktır. Bu genetik hastalık ailedeki bireyler arasında tipine göre farklı kalıtım şekilleri…
Serebral Palsi – SP – (Cerebral Palsy) hastalığı , gelişmekte olan beyinde meydana gelen kalıcı ama ilerleyici olmayan bir hasar…
Kalça koruyucu cerrahi, zamanında gerekli tedbirlerin alınarak, kalçanın tamamen kireçlenmesinin engellenmesi ve protez cerrahisinden korunması anlamına gelir. Kalça koruyucu cerrahiden…